Diz Üstü Protez

Diz üstü protez, diz eklemi dahil olmak üzere bacağın üst kısmının amputasyonu durumunda kullanılan bir yapay uzuvdur. Bu protezler, dizin bükülme ve düz durma işlevini taklit ederek, kullanıcıların yürümesini ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürmesini sağlar. Diz üstü protezler, kişilerin mobilitesini artırarak yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefler.

Diz Üstü Protezlerin Kullanım Alanları

Diyabet ve Damar Hastalıkları: Diyabetik yaralar, enfeksiyonlar veya damar hastalıkları sonucu bacağın diz üstünden kesilmesi gerekebilir. Diz üstü protezler, bu durumda mobiliteyi yeniden sağlar.
Travma ve Kazalar: Trafik kazaları, düşmeler veya diğer ciddi yaralanmalar sonucu bacağın diz üstünden amputasyonu gerekebilir.
Kanser: Kemik kanseri gibi durumlar da bacağın üst kısmında amputasyonu gerektirebilir.
Doğuştan Gelen Eksiklikler: Bacağın doğuştan eksik olduğu durumlarda da diz üstü protezler kullanılabilir.

Diz Üstü Protez Türleri

Mekanik Protezler:
- Geleneksel protez türüdür. Basit bir diz eklemi yapısına sahiptir.
- Daha dayanıklı ve genellikle düşük maliyetlidir.
- Temel yürüyüş ve hareket gereksinimlerini karşılar.
Hidrolik Protezler:
- İçinde sıvı dolu hidrolik sistemler bulunur. Bu sayede daha doğal ve akıcı bir yürüyüş sağlar.
- Özellikle merdiven inip çıkarken veya yokuş inerken kolaylık sunar.
- Konforu artırır, ancak bakımı düzenli olarak yapılmalıdır.
Mikroişlemcili (Akıllı) Protezler:
- İçindeki sensörler sayesinde yürüyüş hızını, zemin eğimini ve kişinin hareketini algılar.
- Doğal yürüyüşü taklit eder ve daha az enerji harcamasını sağlar.
- Teknolojik özellikleriyle kullanıcının günlük aktivitelerini daha rahat yapmasına olanak tanır.
Suya Dayanıklı Protezler:
- Yüzme veya su sporları ile ilgilenenler için tasarlanmış, su geçirmez özelliklere sahip protezlerdir.
- Hem tatlı su hem de tuzlu suya dayanıklıdır.

Diz Üstü Protezlerin Avantajları

Hareket Kabiliyetinin Artması: Bacak amputasyonu yaşayan bireyler için kaybedilen hareket yeteneğinin bir kısmını geri kazandırır.
Bağımsızlık ve Özgüven: Protezler, kullanıcılara bağımsız hareket etme imkanı sunarak özgüvenlerini artırır.
Kişiye Özel Tasarım: Her bireyin ihtiyaçlarına uygun şekilde özel olarak tasarlanabilir. Bu, konforu ve kullanışlılığı artırır.

Diz Üstü Protez Kimler İçin Uygundur?

Bacağı diz üstünden amputasyonu gerektiren hastalar.
Doğuştan bacak eksikliği olan kişiler.
Protez kullanımına uygun olup olmadığının belirlenmesi için doktor ve fizyoterapist değerlendirmesi yapılmalıdır.

Diz Üstü Protez Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?

Malzeme Kalitesi: Hafif, dayanıklı ve kullanımı kolay malzemeler tercih edilmelidir.
Konfor: Uzun süreli kullanıma uygun, rahat bir protez seçimi önemlidir. Ciltte tahrişi önleyecek ve basınç noktalarını minimize edecek şekilde tasarlanmış olmalıdır.
Amaca Uygunluk: Günlük kullanım, spor aktiviteleri veya su sporları gibi farklı amaçlar için farklı protezler mevcuttur. İhtiyaca uygun olan doğru protez seçilmelidir.
Teknoloji ve Özellikler: Akıllı sensörler veya hidrolik sistemler gibi teknolojik özellikler, daha doğal ve rahat bir yürüyüş sağlar. Ancak, bu tür protezlerin bakım maliyetleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Diz Üstü Protez Kullanımı ve Uyum Süreci

Diz üstü protez kullanımına alışmak, bireyden bireye farklılık gösteren bir süreçtir. Bu süreçte, kas gücü, denge yeteneği, protezin kalitesi ve fizyoterapi seansları önemli rol oynar. Fizyoterapistler, protezi nasıl kullanacağınızı öğrenmenize yardımcı olurken, denge ve yürüyüş tekniklerini geliştirmenizi sağlar. Bu süreç sabır gerektirir ve kişinin düzenli olarak egzersiz yapması önemlidir.

Diz Üstü Protezlerde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri

Cilt Problemleri ve Tahriş: Protezin sürekli cilde temas etmesi sonucu tahriş meydana gelebilir. Bu durumda, uygun cilt bakımı ürünleri kullanılmalı ve protez ölçüleri yeniden değerlendirilmeli.
Denge Sorunları: İlk kullanımda denge sağlamak zor olabilir. Fizyoterapist desteği, bu süreci daha kolay hale getirir.
Protez Uyumu: Zamanla kilo değişimi veya protezin aşınması sonucu uyum sorunları yaşanabilir. Protez uzmanı ile düzenli kontroller yapılmalıdır.